Luís Zahera: “Cando me empezou a ir minimamente ben, pensaba: agora é cando me vén a de morrear. E non, nunca vén”

Gañou un Goya, un Feroz, catro Mestres Mateo e moitos outros premios. Participou en máis de trinta películas, curtas, series e obras de teatro. Quería interpretar papeis de morrear, pero sempre acaba facendo de terrible. Terribles deses que ao final che acaban caendo ben, non se sabe moi ben como. Unha carreira chea de éxitos e recoñecementos e Luís Zahera morrerá sendo Petróleo, igual ca outros morreron sendo Chanquete. Por moi violentos, corruptos, narcotraficantes, delincuentes e traumatizados que sexan os personaxes que borda, para os galegos sempre será aquel entrañable, namorado, loitador e mordaz ex-mariñeiro detrás da barra da taberna de Portozás. Luís Zahera é tribo.

Petróleo é un peso ou un orgullo?

Indubidablemente, é un orgullo. Esa coincidencia, descubrir a popularidade e o éxito con alquel produto tan coidado, con aquela variante dialectal da Costa da Morte, descubrir Laxe, o retorno que tivo esa serie, que a todos nos colocou nun sitio, miña nai… son todos bos recordos: Reixa, Tosar, Camila Bossa, Carlos Blanco, Miguel de Lira…

É que había moito talento xunto nesa serie e de aí arrancaron carreiras moi importantes…

Sempre conto o mesmo conto. Despois de aquilo fun traballar con José Luis Moreno e había un actor secundario español que traballara con todo o mundo, Manuel Alexandre. Pregunteille que resumo faría el deste traballo e contestou: “Esto es el azar”. Dalgunha maneira penso que Mareas Vivas foi unha lotería para todo aquel grupo. É unha reposta algo simplona, pero foi unha combinación perfecta. As historias viñan todas do xornal, os Zopilotes collían noticias reais para os guións, por iso era todo tan recoñecible, as galiñas que tiñan entendemento… Alí xestouse unha familia, deixábannos participar en todo, coñecías un mariñeiro e introducías frases do mariñeiro, había moitas ganas, moito pulo. Triunfou coma a Coca Cola, por que non dicilo, aquilo foi a Coca Cola. Por Mareas Vivas fun pregoeiro das festas do Apóstolo por primeira vez. Fíxome moitísima ilusión. Aquela serie fora todo un botar por fóra, a canción de Mercedes Peón…, o pregón, o que dicías ti, uns morreron como Chanquete e eu morrerei como Petróleo, a primeira caricatura que me fixeran do personaxe nun xornal deixárame abraiado.

Aquel proxecto con José Luis Moreno chamábase A tortas con la vida. Non terías nada que ver coa malleira que lle deron?

(Risas) Cando empecei a facer papeis de malo había peña que me paraba e me dicía “ti non estarás detrás das hostias que lle deron ao Moreno?”, encantábame aquilo, “porque pode que foras ti” (risas). Xa foi todo surrealista, pasar de Galicia a Moreno, que era un tipo que se cría un semideus, unha cousa realmente particular; habería moito anecdotario con José Luis Moreno, pero sería entrar xa en capítulo cotilleo. A que facía de miña nai, que viña moi poucas veces, era Lina Morgan. Era unha pasada vela entrar, a presenza que tiña. Pero non, non tiven nada que ver coas hostias que lle deron a José Luis Moreno. Queda desmentido.

Estamos dacordo en que Mareas Vivas foi un antes e un despois para ti. Imos empezar polo antes: compostelán, estudaches en La Salle, dime se de verdade suspendías ata Relixión…

(Risas) Suspendía case todas, ximnasia creo que non. Ao mellor aprobei algunha vez Relixión, pero non me lembro. Era moi mal estudante, malísimo. Tiña medo porque zoscaban, era moi tedioso, sempre me quixen ir, pero meu pai estudara en La Salle e non me deixaba. O único que me gustou foi entrar nos Boy Scouts, a válvula de escape que había. Así cheguei a ser xuíz de atletismo, iamos aos campionatos nacionais de España, ese é o recordo máis bonito que teño da escola. O resto lémbroo con terror. Entre que eras burro, que os meus pais tiñan unha tenda, e daquela distinguían entre os fillos dos ricos e os outros, e bouraban sempre nos mesmos… Eu atrapei moitas hostias en La Salle. Pero moitas. Pasei medo daquelas hostias das que che saía “una poca pis”. Non era o meu.

Non sei se iso marcou a relación que tes agora coa Igrexa, se tes algunha…

Evidentemente. Se tes unha educación así… Daban medo aqueles homes e, ao mesmo tempo, daban algo de pena. Todos viñan de Valladolid, dunhas cousas moi terribles, e case acababas identificándote con eles, viñan de abaixo e refuxiáronse niso; dábache tempo a poñerte na súa pel e comprendías que daban hostias porque tamén as recibiran, a violencia enxendra violencia. Había algo turbio. Tamén lembro excepcións, coma o irmán Luís Martínez, que acabou de misioneiro, tiña un xeito de explicar a Historia marabilloso, o irmán Antolínez, unha personalidade incrible, pero despois había xente ultraviolenta. Sobre a miña relación coa Igrexa, creo que prefiro vivir aquí e desfrutar aquí, e despois xa veremos. Todos os recordos da miña nai, que se o “valle de lágrimas”, o culto á morte, é todo un pouco triste, un pouco escuro. Non me chista moito.

Era a época en que xogabas aos terróns e ata facías surf cunha táboa nas escaleiras da Quintana?

Si (risas). Roubabas unha táboa nunha obra, daquela chovía moitísimo en Santiago, e canto máis mollado estaba o chan máis lonxe chegabas. E se a táboa era grande, subiamos catorce enriba dela. Chegabas case ao centro da Quintana, viñan os municipais, fuxías. Era divertidísimo. Era unha Compostela distinta á de agora, eran os últimos anos do franquismo, a miña nai dicía “bajo al pueblo”, sabía os nomes de todo o mundo, era unha vila de bicicletas, non había coches. A miña nai tamén dicía “esto no es Santiago, esto es Compostela”.

A túa primeira interpretación foi facer coma que che batía o botafumeiro?

(Risas) Esa era unha broma cojonuda que se facía en Compostela para os de fóra. Cando eu era rapaciño, na catedral non había nin altar nin bancos, estaba todo libre. O botafumeiro botábano só sete veces ao ano, iamos as sete veces cos nosos pais. No centro da cruz é onde pasa máis baixiño, non che ía dar, pero parecía que si. Alí poñíanse meu tío Moncho e meu pai, e cando máis lume traía o botafumeiro, era cando me dicían “cruza”. O truco era facelo amodo, aquilo viña endemoniado, un neno que parecía que ía ser atropelado, a xente berraba. O efecto óptico era terrorífico. Pero tampouco facían nada, non te creas. Non se metían diante.

Se che digo 12 de febreiro de 1982, ti que me dis?

Foi cando me levou a miña irmá Ángeles ao teatro por primeira vez. Eu tiña 16 anos. Fomos ver Angélica en el umbral del cielo, da compañía Zascandil, era un musical. Ironías da vida, a primeira función de teatro que fixen eu, que dirixían Quico Cadaval e Xabier Lourido, foi precisamente Angélica en el umbral del cielo, a que vira eu coa miña irmá. Andrés de Lima estaba facendo de querubín no escenario aquel 12 de febreiro de 1982. E das primeiras veces que fixen teatro en Madrid foi con Lima. Foron tantas casualidades, que é o que di aquela frase: “el caos es un orden por descubrir”.

Ese día tiveches un frechazo?

Ese día xa cheguei á casa dicindo que ía ser actor, todos pensaban que era unha chifladura, porque eu era un desastre. Pero a miña nai xa viu que aquilo me parecía divertido de verdade e iso era o que ela che preguntaba sempre: “¿pero, te divertiste?”. Se ía cos Scouts a unha acampada en Carboeiro, preguntaba polo mosteiro, si, pero o que máis lle preocupaba era saber que o pasara ben: “bueno, no comísteis, ¿pero os divertisteis?”. Sempre apostou por min e foi ela quen buscou o xeito de meterme no teatro de afeccionados. Non teño fillos e aos meus sobriños, que non saben que facer na vida, sempre lles digo que oxalá teñan a sorte de ver un día un camión e dicir “hostia, isto é o que me mola”, que quedes shockeado por algo, co que sexa, como quedei eu.

Xa non é só atopar así unha vocación, senón que chegues á casa e que non che digan “no, tú ingeniero”; teu pai tamén estaba dacordo en que te dedicases a isto?

Meu pai pensaba que todo isto era unha estupidez, pero aquela señora tívoo claro.

Criácheste rodeado de mulleres. Iso marca?

Si, son o menor de catro irmáns e o resto son todo mulleres. Como dicía a miña nai: “José Luis, en esta casa se hace lo que digan tus hermanas, ¿eh?”. E sigo facendo o que din as miñas irmás. Ghobernan elas. Meu pai era fillo único e a familia da miña nai era un pedazo de matriarcado: Tere, Cefe, Pilar, Lecha e a miña avoa, que era coma o oráculo. Era como ir ver El Padrino: chegaba, dáballe un bico e xa me dicían “vamos, José Luis, no molestes a tu abuela”, e botábanme fóra e quedaban alí todas as mulleres (risas). A miña tía Ceferina é a que me garda na súa casa todos os premios, calquera cousa que gaño lévolla a ela. Está moi orgullosa de min e dáme consellos, “no abras tanto los ojos al hablar” (risas).

O profesor Espantoso, que daba Ortografía, un día chegou á clase e, sen mediar palabra, diante de todo dios, meteume unha hostia que flipas e dixo: “éste no hizo nada; el que lo haga que se prepare”

Como descubriches que tiñas cara de chungo vendo Los Ángeles de Charlie?

(risas) A miña nai era desas mulleres, coma todas, que nunca paraba de traballar. Tiñamos aqueles tresillos que había en todas as casas, ela andaba trasteando coa roupa mentres eu vía o que se vía daquela na televisión, Félix Rodríguez de la Fuente, Vacaciones en el mar… e a min o que máis me gustaba no mundo era Los Ángeles de Charlie; marabillábame Farrah Fawcett. A miña nai pasaba o ferro e era destas persoas que miraba a tele só cada cinco minutos, mentres facía outra cousa, e sempre se confundía “¿pero éste no muriera?”, “ah, pero entonces ¿éste era el marinero”, “¿se enamoraron?” (risas), e aquel día non falaba. Aquel día estaba así mirando para min mentres eu babexaba por Farrah e espetoume “¿pero no puedes poner otra cara para ver la televisión?”. Ela pensou que era cara de chungo, pero seguramente o que me pasaba era que estaba cachondo perdido. Eu xa o notara na escola, había algo na miña cara, así como que metía algo de medo. Aí fun consciente. Pero xa antes diso, o profesor Espantoso, que daba Ortografía, un día chegou á clase e sen mediar palabra, diante de todo dios, meteume unha hostia que flipas e dixo: “éste no hizo nada; el que lo haga que se prepare”. O que che quero dicir é que cando pasaba algo chungo, eu debía ter unha cara de culpable que xa facía que sospeitasen todos de min.

Antes de ir ese día ao teatro con Ángeles tiñas algunha perspectiva de a que che gustaría dedicarte na vida?

A miña nai dicía que o único antecedente que eu tiña de querer facer algo na vida era ser “sobrero”. Quería ser obreiro e non sabía nin pronuncialo, só porque subían aos andamios. O día do teatro impresionoume de verdade. Gardo todos aqueles programas do Vicerreitorado de Extensión Universitaria, seguiamos a Morris por Galicia adiante con Celtas sen Filtro, arrancou o Centro Dramático Galego, era unha efervescencia cultural abraiante, as performances de Reixa no Número K, Manquiña coas súas tolerías performáticas, viña La Cubana a Santiago, montaba aqueles cristos que montaban. Os que vivimos os 80 sabemos como foi aquilo, eu engancheime sen dubidalo. Era todo moi gamberro, moi divertido.

Roberto Vidal Bolaño díxome que tiña libre un papel de borracho cunhas cantas liñas de texto. Fixen a proba alí mesmo. Metinme coa xente, tirei unha cadeira… Roberto xa me dicía “bueno, bueno, para, para”

Empezaches de tramoísta porque non te atrevías a ser actor?

É que era moi tímido. Facía teatro de afeccionado, pero era incapaz de ir aos castings. Aí a miña nai tamén estivo rápida e cando me viu farto de non atreverme, chamou a unha amiga que tiña emigrada en Nova York e largoume para alá. A miña tía Cefe pagoume a viaxe, que xa daquela eran 250.000 pesetas, que, por certo, nunca mas quixo de volta. Estiven alá dous anos e non me quedou outra ca espabilar; no monólogo digo que foi alí onde aprendín a chamar por teléfono. Traballaba nun cuchitril no Bronx. Non sabía falar inglés, nin me preocupei de aprender, só me relacionaba con xente de Esteiro, que seguen sendo grandes amigos. Tomeino como unha aventura, o que a miña nai chamaba “airearse”. Nada máis chegar de volta entereime de que Roberto Vidal Bolaño facía Saxo Tenor no Centro Dramático Galego e que lle faltaban algúns actores. Chameino e citoume nunha coctelería á que adoitaba ir el, na rúa do Vilar, a carón do Casino. Díxome que tiña libre un papel de borracho cunhas cantas liñas de texto. Fixen a proba alí mesmo. Metinme coa xente, tirei unha cadeira… Roberto xa me dicía “bueno, bueno, para, para”, e deume o papel. Teño un recordo de montar un cristazo no bar. Supoño que estaría nervioso, pero tamén convencido de que podía facelo ben. Fora unha anécdota divertida.

Eu nunca fun a clase ningunha, non manexo ben a miña voz, son bastante caótico rodando; todo iso terá as súas vantaxes, pero eu coñecín actores, xúrocho, igual de poderosos e creo que moito máis poderosos ca min, e non chegan. Hai unha parte en todo isto que non hai dios que a explique

En Saxo Tenor empeza todo e despois veñen un cento de cousas: Matachín de Jorge Coira, Alatriste, O lapis do carpinteiro, Celda 211, Mientras dure la guerra, de Amenábar… pero como hai que ser de compostelán para que te chamen de México para intepretar un personaxe que se chama “picheleiro”?

Iso é outro sinal da vida. A serie chámase Enemigo Íntimo, acaba de estrearse hai só uns días. Eu sempre recorro a Manuel Alexandre, aquel secundario do que che falaba con José Luis Moreno, e non o digo por escapar. Eu que sei por que miran para ti e por que non miran, cantos secundarios non haberá coma min. Digo sinceramente o do azar, eu nunca fun a clase ningunha, non manexo ben a miña voz, son bastante caótico rodando; todo iso terá as súas vantaxes, pero eu coñecín actores, xúrocho, igual de poderosos e creo que moito máis poderosos ca min, e non chegan. Hai unha parte en todo isto que non hai dios que a explique. Rodar en México foi un regalo para un actor coma min, ao que lle gusta aportar. Alí todo está á túa disposición, alí o actor ghoberna. O primeiro día chega o director e dime “¿te parece bien que pongamos ahí las cámaras?”, “nosotros habíamos pensado que entraras por ahí y te colocases ahí, pero dinos tú cómo quieres hacerlo”. Non daba creto. E alí mesmo me cambiaron o nome por Picheleiro.

Aquí en Galicia si sabemos dende sempre da túa vis cómica, da túa capacidade para a comedia, pero é verdade que, se cadra, fóra non tanto: mafioso en México, gardacostas de narcotraficante, delincuente yonki en Celda 211, político corrupto en El Reino… e ti querías papeis de morrear. Como che cagaron no camiño, Luís…

(Risas) Claro! A min as películas que me gustan son as de amor! Casablanca, Encadenados, París-Texas, ese é o xénero que me gusta. Supoño que será por toda esta influencia feminina que teño e coa que me criei, xa vía todo iso de pequeno coas miñas irmás. As de amor son as que me gustan. Cando me empezou a ir minimamente ben pensaba “agora é cando me vén a de morrear”. E non, nunca vén. Teño a vantaxe de que todo me gusta, se teño que facer de lanceiro nun ascensor vouno pasar ben, sigo con aquela cousa da miña nai, de divertirme, de volver ser un neno e pintar a mona como agora en Land Rober. Sigo mantendo o entusiasmo. Encántame ir á rodaxe, se teño texto ben e se teño que esperar cinco horas, ben tamén. A outra vantaxe que teño é que me educaron para traballar. Entrei no Luar de carteiro en 1993 e meu pai chamaba todos os venres “¿llegó el niño a trabajar?” (risas). Papá, coño…

O que non sei é como fas para que papeis de personaxes a priori tan chungos acaben xerando cariño na xente, certo grao de empatía…

Fun consciente diso con Vivir sin permiso, con dous tipos que moven inxentes cantidades de cocaína, pero con esa parte culebrera, Nemo enfermo de alzheimer, personaxes que están tan unidos na parte humana. Empecei a potencialo porque a xente me dicía que o personaxe tiña algo de bo. Egoistamente pensei “a ver se chegho á de morrear así”. Metémoslle máis cariño, humanizámolo, e mira que eu non estaba seguro de se iso era posible, porque pensaba “pero se este tipo mete cocaína por todo canto sitio hai”. Potenciouse e funciounou. Foi a primeira vez que o fixen. Ás veces pensas que estás facendo unha cousa e recíbese outra. En La Unidad coñecín o policía que representaba, e ten a particularidade de que fala coma no século XIX, é algo realmente particular. Nunca tivera a sorte de coñecer a persoa á que ía interpretar. Sempre fago animaladas e non podo coñecer o personaxe real.

É que, se cadra, non é doado ter amigos narcotraficantes ou matóns ou corruptos para inspirarte neles, pero neste caso puideches ata convivir co Sergio real, co verdadeiro “Alemán”. Como foi?

Pódese dicir só o nome, Manuel, da Comisaría General de Información, un grupo moi reducido; xente que descubrín que ten polo seu traballo a mesma paixón ca nós. Tenlles que gustar iso. Foi tremendo entrar en Canillas, coñecelo, un tipo que falaba de calquera cousa. Veu á rodaxe, flipaba coa máquina de fume, miraba toda a parte técnica. Fixemos unha secuencia en que pasaba camiñando e para rodar o contraplano Dani de la Torre dixo “corten, imos facer outra”, e Manuel preguntou: “¿pero qué pasa, es que caminó mal?”. Acabou a rodaxe, xa sabes que todo xira ao redor do director, todo depende del, e espetoulle a Dani: “muy impresionante esto de los rodajes, pero tú eres consciente de que eres el único que no hace nada, ¿no?”.

Que che dixo cando viu o resultado, recoñeceuse en ti?

Sempre ficcionas algo, eu pedinlle permiso para falar coma el, houbo pequenas homenaxes coma que o can se chamase realmente coma o seu can, o licor café é de verdade o do seu avó Quico. Manuel é extremadamente educado, deixoume mensaxes dicindo que estaba moi orgulloso. Agora vou facer doutro policía con Telecinco, na próxima de Coronado, isto non sei se se pode dicir, supoño que se poderá (risas), un policía complicado, que xoga ás dúas bandas, e xa Manuel me vai presentar axentes especializados en infiltracións que me poderán asesorar.

Nunha entrevista coma esta, Dani de la Torre díxome: “Zahera pode montar un caos na rodaxe, pero dese caos vas sacar ouro moído”. Para iso de enriquecer os personaxes con matices que ao principio non aparecían no guión, quizais sexa mellor interpretar secundarios, non? Supoño que os protagonistas estarán moito máis pechados e definidos…

Eu teño unha teoría, que tira para min. Eu fago secundarios. Montan un tinglado que vale unha lana, os protagonistas teñen que ir polo regho, ten que haber unha orde. Un director dicíame “ti es dos que pensan que guión vén de guía”, no sentido de que o tomaba como unha simple orientación e non como algo que había que seguir ao pé da letra. Eu póñome a xogar porque dalgunha maneira creo que os directores e os guións están centrados nos protagonistas, que están xa moi ben debuxados, e os secundarios sempre teñen máis para enriquecer, polo que podo facer máis gamberradas, explicándoo un pouco infantilmente. É o meu xeito de traballar e así se cambiou o personaxe de Sergio; o de Celda, Releches, tampouco era así, e ás veces os resultados son bos. Se traballas por exemplo con Sorogoyen, que é un director-autor, que ten a cabeza particularmente amoblada, xa tes moi pouca marxe de manobra, porque o ten todo moi pechado, é moi clarividente. A min todo dios en El Reino me di que improviso. E non. Só se lle engadiu unha parte mínima. Dani de la Torre é outro tipo de director, confía moitísimo, xa sabemos que yo la voy a liar y él la va a peneirar. Se ti traballas con Dani de la Torre a túa obriga como secundario tamén é arriscar e enriquecer. Cando che pasa algo como que coñeces a Manuel iso móveche os marcos e hai que aproveitalo. Dito isto (pégase ao micro): a ver, os que vaiades empezar, vós ide polo regho, facede o que vos diga o director e non fagades coma min.

Ese personaxe de Cabrera (El Reino) é deses dos que falabamos antes, un fillo de puta que acaba facéndoche ata graza, sácache un sorriso cando di que os corruptos “somos emprendedores”…

Aí querían un cocainómano, un yuppie agresivo, un campión. Eu díxenlles: a miña sobriña Xiana, cando era moi pequeniña, facía unha cousa moi curiosa, que canto máis envelenada estaba coa súa nai tiña a mistura perfecta entre cabreo e choreira. Aí dixen, temos que facer isto con Cabrera no balcón, o cocainómano que se cre o rei do mundo, pero que se caga e se bota a chorar no medio dun cabreo monumental, a mistura da miña sobriña Xiana. O que vedes no balcón é unha homenaxe a ela, ao que facía ela de pequeniña, unha cousa rarísima de frustración, bágoas, enfado, desgusto, rabia “non quero facer os debeeeeres!”, berrando mentres lle caían os mocos. Custoume venderlle esa idea a Sorogoyen, pero ao final comprouma.

Ademais de Xiana, non sei se coñeciches algún político corrupto para inspirarte…

Hostia, isto xa entra no capítulo cotilleo, pero ti podes crer quen estivo na rodaxe? Para El Reino, Antonio de la Torre falou con todo dios. Falou con Rubalcaba, Esperanza Aguirre, Cristina Cifuentes… E o día que rodamos a secuencia alí estaba Cristina Cifuentes na rodaxe, mira que ironías da vida, “ay, que divertidos sois, niños…”, dicía. “Me tengo que ir a inaugurar nosequé, me parece bárbaro todo esto que hacéis”. A primeira persoa que viu a secuencia do balcón alí no combo foi Cristina Cifuentes.

Cres que hai moitos Cabreras na vida real?

Home… si. A realidade supera a ficción. Está Trump, Bolsonaro, o tolo este de Italia. É o que di Cabrera, “somos emprendedores”, supoño que eles ata o pensarán así.

Dis que estás desencantado da política porque nunca gañan os teus. Quen son os teus?

Sempre votei á esquerda, votei o BNG, son un rojete e como rojete ata me fixo chiste facer aquilo con Feijóo, que estou ata o carallo de que todos nos levemos mal. Aquilo era un chiste, dous tipos que se asemellan. Aquí en Galicia cos meus non hai maneira. Vaille ben “ao meu irmán”, a min non.

É bo actor?

Si! É moi rápido. El pensaba que ía poder ler o papel e ao final non foi así. Impresionoume porque o mirou dúas veces e sacouno enseguida. Supoño que tamén teñen unha parte de actores importante. É un tipo pavero nas distancias curtas. Eu non comungo politicamente con el, pero téñome rido con el. Chamaran a Coronado para esa cousa decimonónica que teñen no Albariño, esa cousa tan particular dos cabaleiros. Estaba “o meu irmán” Alberto e eu con Coronado, el na mesa das autoridades e achegouse saudar. Xa sabes que van rodeados de todo o séquito, doce Smithers que lles fan as cousas, e cando marchaba con toda esa xente, bérrame diante de todo o mundo, a uns vinte metros de distancia: “Zahera, marcho que vou de vacacións, quedas ti a cargo de todo, non me firmes nada, cabrón!”, púxenme ata colorado, pero ghustoume moito, foi unha paverada.

Coñecéstesvos no Land Rober (el coñeceute a ti), e acabastes gravando xuntos esa felicitación de Nadal que tanto deu que falar, un vídeo en que facedes de dous irmáns con sensibilidades políticas distintas, pero que falan entre eles con cordialidade. Cres que iso é posible na vida real?

Esa era a idea, tender pontes. Pero tal e como están as cousas… Leo o xornal todos os días, vexo as sesións parlamentarias e chegouse a unha polarización insoportable.

“É que lle dás bóla”, dicíanme. É a casualidade de que nos parecemos, asemellámonos, é unha parvada, pintar a mona con Feijóo. Que leva 14 maiorías absolutas? Quen me dera a min que nas levara, meu home, pero é o que hai.

Déronche moita cera por aquilo?

É o que quero reivindicar nesta entrevista, non pasa nada porque un tipo do Bloque faga un vídeo con Feijóo. “É que lle dás bóla”, dicíanme. É a casualidade de que nos parecemos, asemellámonos, é unha parvada, pintar a mona con Feijóo. Que leva 14 maiorías absolutas? Quen me dera a min que nas levara, meu home, pero é o que hai.

Que tal esta experiencia do humor a domicilio no Land Rober durante o confinamento?

Moi ben, pásoo moi ben. Sorprendeume que Roberto mo ofrecera, porque estou afeito a facer directos pero só de seis minutos. Tes que aprender isto do late night. Ata agora sempre que fixen algo disto fora con Gayoso e sempre me chamou a atención que puidera falar 35 minutos de calquera cousa. Roberto é así, un tipo súper áxil, vese que lle encanta isto, ten esa frase que me encanta: “o choio é facelo ben, verdade Zahera?”. E dicho dunha maneira que notas que o sente: “é que é tan bonito facelo ben, a que si? E é facer o subnormal”. Encántame. As miñas irmáns son mestras e sempre me chaman a atención “pero José, como decís subnormal, que no es políticamente correcto…”, que si, home, que si, que era o insulto que había cando eramos pequenos, que non nos estamos referindo a ninguén, hai que poder falar, encántame iso de Roberto.

Soa menos agresivo se o dis sen “b”…

É que o dicimos con dous “n”: sunnormal. Na miña casa dicíase sunnormal. E despois estaba eu, que era o sunnormal profundo. “Jose, eres sunnormal profundo”. Gústame iso de Roberto. E o ben que o pasamos, o bo rollo que hai alí, o ben que se traballa. Divírtome moito. É un equipo moi engraxado e iso nótase. E a produtora, Destino Bergen, trátame xenial.

Foi o traballo o que fixo que desbotases ter unha familia. Arrepínteste de non ter fillos?

Si me arrepinto, era como un yonki do traballo e monteime a película de pensar que os fillos me podían impedir alcanzar o obxectivo. Se me desen a máquina do tempo non iría cara a adiante, iría cara a atrás. Cando empecei nisto quería chegar a un sitio, a ese lugar en que empezas a ver unha recepción do público. Cheguei a ese sitio e cando volvín á casa abrín a porta e non había ninguén. Agora con 54 anos xa non entra nos meus plans, hai que ter fillos no seu momento. Pero miro cara a atrás e decátome de que non me atrevín a ter unha familia que podía afectar a miña carreira. E iso agora láteme. Fun un pouco egoísta. Agora faríao doutro xeito.

Como foi gañar o Goya, o Feroz, con ese discurso que xerou tantas reaccións?

(Risas) Era un chiste, todo iso de Galicia e a cocaína, un guiño para os de Fariña, aos que lles estaba indo xenial. Fai moita ilusión e aí xa vías que apuntaba ben para os Goya. Foi moi bonito. Se queres, o frustrante é que non sabía que cando estás nominado botas unha hora e media antes dos premios concedendo entrevistas e cando gañas o premio botas outra hora e media máis. Cando acabei atopeime con Javier Gutiérrez, que me dixo de ir tomar algo, e eu xa estaba escarallado. Se me pilla con vinte anos aínda iría, pero fun durmir.

Algunha vez che pediron que eliminases o acento galego para actuar fóra?

Si, pero afortunadamente son xordo perdido, teño dificultades para acudir ao neutro, para os acentos. Teño perdido papeis por iso. Agora xa non tanto. Evolucionamos como sociedade e como sector audiovisual e iso xa non pasa. Sempre tiven o retorno do público de que bonito e os produtores e os manejas, como din os meus sobriños, foron tomando nota.

Agora tes proxectos con Sorogoyen e con Coronado. Morreas algo?

Non… Pode que na de Coronado morree algo, si (risas), pero aínda non sei.

Luís, somos tribo?

Sinceramente, creo que somos tribo, pero sinto que non son consciente. Traballei en Barcelona hai pouco e eles si detectan claramente que temos unha forma de ser, un sentido do humor diferente, especial. Tamén me din que temos unha parte surrealista. Para nós é o normal. Falas con Quico Cadaval, con Carlos Blanco, e fóra saben identificar iso. Sei que somos tribo, pero non sei que fixen para ser tribo. Simplemente somos así.

LUÍS ZAHERA, en poucas palabras

Reflexións de LUÍS ZAHERA sobre…